Wees voorzichtig met 'bijzondere persoonsgegevens'

Voor de verwerking van ‘bijzondere persoonsgegevens’ gelden andere regels dan voor de verwerking van ‘gewone’ persoonsgegevens, die alleen onder strikte voorwaarden mogen worden verwerkt. Het verwerken van ‘bijzondere persoonsgegevens’ is namelijk verboden, tenzij er een specifieke toestemming geldt.

Wat zijn bijzondere persoonsgegevens?

Onder ‘bijzondere persoonsgegevens’ worden verstaan gegevens met betrekking tot iemands ras of etnische afkomst, religieuze of levensbeschouwelijke overtuiging, politieke opvattingen of het lidmaatschap van een vakbond, genetische gegevens, biometrische gegevens, gegevens over gezondheid en gegevens betrekking hebbend op iemands seksueel gedrag of seksuele gerichtheid.

Het is echter niet altijd helder of iets een ‘bijzonder persoonsgegeven’ is. Bijvoorbeeld: het opnemen van het geslacht van de partner van een werknemer die kan worden geïnformeerd ingeval van nood, kan iets te zeggen over de seksuele gerichtheid van de werknemer. Gezien het doel van de registratie (hulp bij calamiteiten) dient te worden afgevraagd of het verwerken van het geslacht van de partner wel noodzakelijk is. Waarschijnlijk niet.

Wat vindt de bestuursrechter?

Als voorbeeld van hoe onduidelijk de reikwijdte van het begrip ‘bijzondere persoonsgegevens’ kan zijn, is in de zomer van 2018 aan de hoogste bestuursrechter de vraag voorgelegd of het in het geval van sekswerkers is toegestaan de vastlegging van hun namen, de reden waarom zij voor het beroep hebben gekozen en het maken van intakegesprekken, vervolggesprekken en dagelijkse toezichtrondes als vergunningsvoorschrift te hanteren. De rechter in eerste aanleg had hieromtrent reeds eerder bepaald dat de beroepsmatige activiteiten van sekswerkers onder ‘bijzondere persoonsgegeven’ vallen. De burgemeester van Amsterdam is echter van mening dat hun beroep niets zegt over hun persoonlijke seksleven of hun geaardheid en dat er uitzonderingen op het verwerkingsverbod van toepassing zijn.

De hoogste bestuursrechter heeft daarop aangegeven dat het begrip ‘bijzondere persoonsgegevens’ ruim moet worden gezien en dat de beroepsmatige activiteiten van een sekswerker hieronder moeten worden geschaard. Geen van de wettelijke uitzonderingen, zoals uitgewerkt in de (Uitvoeringswet) AVG, is van toepassing en de gemeente mag deze rapportage-eisen niet als vergunningvoorschrift gebruiken.

Wees voorzichtig

Wees dus voorzichtig met het gebruik van ‘bijzondere persoonsgegevens’, omdat de uitzonderingen beperkt zijn en een ogenschijnlijk onschuldige gegevensverwerking al snel kan leiden tot verwerking van (bijzondere) persoonsgegevens. Wees ervan bewust welke gegevens worden opgevraagd en of het noodzakelijk is dat deze gegevens worden verwerkt. Het verwerken van bijzondere persoonsgegevens in strijd met de AVG kan leiden tot sancties, reputatieschade en problemen in de bedrijfsvoering.

Bestaan er twijfels of bepaalde informatie als ‘bijzonder persoonsgegeven’ moet worden aangemerkt of dat wellicht een van de uitzonderingen van toepassing is, neem dan contact op met Xander of een van de collega’s uit het privacyteam van Pellicaan.